İçten yanmalı motorlar, 100 yılı aşkın süredir otomotiv dünyasının kalbinde yer alıyor. Ancak bir YouTube kanalında gerçekleştirilen ilginç bir deney, bu motorların neredeyse her türlü yanıcı sıvıyla çalışabildiğini gözler önüne serdi. Votkayla çalışan bir Ford Ranger kamyonet, bu deneyin baş aktörü oldu. Peki bu ne anlama geliyor? İçten yanmalı motorlar gerçekten bu kadar esnek mi? Bu deneyin teknik ve sektörel anlamı ne? Türkiye pazarı bu değişime ne kadar hazır?
Votkayla Çalışan Ford Ranger Deneyi
Bir YouTube içerik üreticisi, 90’lı yıllardan kalma bir Ford Ranger kamyonetin deposunu benzinden tamamen arındırarak içine yüksek alkollü bir votka koydu. Sürpriz şekilde, motor çalıştı. Elbette performansı düşüktü, egzozda yoğun buhar çıktı ve motor teklemeye başladı, fakat bu deney bir şeyi net şekilde gösterdi: içten yanmalı motorlar, teorik olarak farklı yanıcı sıvılarla da çalışabiliyor.
Bu içerik sosyal medyada viral hale gelirken, otomotiv mühendisliği çevrelerinde de tartışma başlattı: “Motorlar gerçekten bu kadar esnek mi? Yoksa bu yalnızca kısa vadeli bir şov muydu?”
İçten Yanmalı Motorların Temel Çalışma Prensibi
İçten yanmalı motorlar, bir yakıt-hava karışımının silindir içinde sıkıştırılıp ateşlenmesiyle çalışır. Buradaki en kritik unsur, yakıtın yanabilirlik özelliğidir. Benzin gibi yüksek oktanlı yakıtlar bu nedenle tercih edilir; ancak teorik olarak yanıcı olan her sıvı bu döngüde kullanılabilir. Yani motorun çalışması için yakıtın yüksek enerji yoğunluğuna ve kontrollü yanma potansiyeline sahip olması yeterlidir.
Alkol bazlı yakıtlar (örneğin etanol ve metanol), zaten bazı yarış araçlarında ve çevreci motorlarda kullanılmaktadır. Ancak bunlar votka gibi tüketim amaçlı içkilerden çok daha yüksek saflıkta ve kararlı yapıdadır.
Alternatif Yakıtlarla Çalışma Potansiyeli
İçten yanmalı motorların yakıt esnekliği, bazı mühendislik ayarlarıyla oldukça yüksektir. İşte örnekler:
| Yakıt Türü |
Kullanım Alanı |
Uyumluluk Düzeyi |
| Benzin |
Standart içten yanmalı motorlar |
%100 |
| Etanol (E85) |
Biyoyakıtlı araçlar, hibritler |
%85’e kadar |
| Dizel |
Kamyonlar, iş makineleri |
%100 |
| LPG |
Modifiye edilmiş motorlar |
%90 |
| Hidrojen |
Özel geliştirilmiş motorlar |
%60-70 |
| Saf Alkol |
Yarış araçları, test motorları |
%70 |
Votka ise saf alkol değil; içinde su, aroma ve katkı maddeleri bulunur. Bu da onun motor yakıtı olarak verimli çalışmasını engeller. Ancak kısa süreliğine, özellikle eski motorlarda, motora zarar vermeden çalıştırmayı mümkün kılar.
Votka ve Benzin Arasındaki Temel Farklar
| Özellik |
Benzin |
Votka (Alkol %40) |
| Enerji Yoğunluğu |
~44 MJ/kg |
~20 MJ/kg |
| Yanma Sıcaklığı |
Yüksek |
Düşük |
| Buharlaşma Hızı |
Orta |
Yüksek |
| Su İçeriği |
%0 |
%60 |
| Motor Uyumluluğu |
Tam |
Düşük |
Görüldüğü üzere, votka enerji açısından yetersizdir ve su içeriği nedeniyle motor parçalarına zarar verebilir. Bu tür deneyler, yalnızca kısa vadede motorun çalışmasını sağlasa da, uzun vadede ciddi arızalara yol açar.
Alkolle Uzun Süreli Kullanım Mümkün mü?
Cevap kısa ve net: Hayır.
Etanol bazlı yakıtlar bile motorun contalarına, enjeksiyon sistemine ve pistonlara zarar verebilir. Votka gibi saf olmayan alkol ise daha büyük sorunlara yol açar. Deneyde kullanılan eski Ford Ranger motoru, karbüratörlü bir sistemdi. Bu tür motorlar, modern enjeksiyon sistemleri kadar hassas olmadıkları için kısa süreli denemelere tolerans gösterebilir. Ancak günümüz araçlarında bu deney, yüksek ihtimalle ECU arızası ya da yakıt sisteminde tıkanmaya neden olur.
İçten Yanmalı Motorlar Ne Kadar Süre Daha Yaşayacak?
Avrupa Birliği’nin 2035 itibarıyla içten yanmalı motorlu yeni araçların satışını yasaklama planı, sektörde büyük bir dönüşüm başlattı. Elektrikli araçlar (EV’ler) her yıl pazar payını artırırken, içten yanmalı motorlar artık “geçmişin teknolojisi” olarak görülüyor. Ancak:
-
Gelişmekte olan ülkelerde altyapı yetersizliği,
-
Ucuz araç ihtiyacı,
-
İkinci el piyasasının gücü,
gibi faktörler bu dönüşümü yavaşlatıyor. Türkiye de bu geçiş sürecinde dikkat çeken ülkeler arasında.
Elektrikli Araçların Yükselişi ve Türkiye Pazarı
Türkiye’de elektrikli araç pazarı 2023 itibarıyla %10’un üzerine çıktı. TOGG’un piyasaya girmesiyle bu ivme daha da arttı. Ancak hala akaryakıtlı araçlar pazarın %80’inden fazlasını oluşturuyor.
Türkiye’de EV Geçişini Etkileyen Faktörler:
-
Şarj istasyonu altyapısı: Büyük şehirlerde yoğun, kırsalda zayıf.
-
Vergi avantajları: Elektrikli araçlara uygulanan ÖTV teşvikleri sınırlı.
-
Fiyat bariyeri: Uygun fiyatlı EV sayısı hâlâ çok az.
-
Kullanıcı alışkanlıkları: Dizel ve LPG alışkanlığı hâlen güçlü.
Bu nedenlerle Türkiye, içten yanmalı motorların daha uzun süre kullanımda kalacağı pazarlardan biri olabilir. Ancak 2030 sonrası bu denge hızla değişebilir.
Votkayla çalışan kamyonet deneyinin bize gösterdiği en önemli şey, içten yanmalı motorların mühendislik açısından ne kadar esnek ve dayanıklı olduğudur. Ancak bu esneklik, onların gelecekte de var olacağı anlamına gelmiyor. Sektör, çevresel kaygılar ve enerji verimliliği nedeniyle EV’lere yönelmiş durumda.
Türkiye pazarı bu dönüşümde dikkatli adımlar atmalı: altyapı yatırımları artırılmalı, uygun fiyatlı EV modelleri desteklenmeli ve kullanıcı farkındalığı yükseltilmeli.
News
