Otomobil fiyatlarında mayıs zammı, hem döviz kuru hem de vergi sisteminin etkisiyle sert şekilde hissedildi. Sıfır araçlarda %16’ya varan artışlar görülürken, ikinci el pazarı beklemede.
Türkiye otomobil pazarı, 2025 yılına da zamlarla devam ediyor. Mayıs ayına girerken tam 16 otomobil markası, modellerine göre değişmekle birlikte %2 ile %10 arasında fiyat artışına gitti.
Bazı modellerde ise artış %16 seviyelerine kadar çıktı. En uygun fiyatlı sıfır otomobilin dahi 1.2 milyon TL’ye ulaştığı bu dönemde, otomobil artık sadece ulaşım değil, adeta bir lüks yatırım aracına dönüştü.
Mayıs Zamları: 330 Modelde Etkili Oldu
Otomotiv veri analiz şirketi Cardata’nın verilerine göre, mayıs ayında fiyatı güncellenen 330 modelin büyük kısmında %5’in üzerinde artış yaşandı. Özellikle vergi dilimlerine yaklaşan modeller, küçük bir zamla bile ÖTV matrah eşiğini aşarak büyük fiyat sıçramaları yaşadı.
En dikkat çekici zam oranları ise şu şekilde:
Toplamda 22 modelde, yalnızca bir ay içinde 1 milyon TL üzerinde fiyat farkı oluştu.
Kur Artışı Gerekçe Değil mi?
Peki bu zamların nedeni sadece döviz kuru mu? Cardata Genel Müdürü Hüsamettin Yalçın’a göre cevap net: Hayır.
Nisan ayında Euro/TL kuru ortalama 42.75 TL seviyesindeydi. Şu an ise 43.45 TL civarında, yani yaklaşık %1.6’lık bir artış söz konusu. Ancak sıfır araçlardaki fiyat artışları bu oranın çok üzerinde.
Yalçın konuyu şöyle özetliyor:
“Kur artışı elbette etkili. Ancak bu zamlar, markaların fiyat pozisyonlama stratejilerinin ve vergisel eşiklerin de bir sonucu. Kur tek başına açıklayıcı değil.”
Matrah Tuzağı: Küçük Zamlar, Büyük Etkiler
Türkiye’de otomobil fiyatlarını belirleyen en kritik faktörlerden biri olan ÖTV matrahı, fiyat artışlarında zincirleme etki yaratıyor. Bazı modeller, %3’lük bir zamla bile bir üst vergi dilimine geçerek fiyatını anında 150 bin – 200 bin TL artırabiliyor.
Bu nedenle özellikle orta sınıf segmentte yer alan araçlarda matrah geçişi, zammın etkisini katlıyor.
İkinci El Piyasası Durağan Ama Gerilim Yüksek
Sıfır araçlara gelen zamlara rağmen ikinci el piyasası mayıs ayına sessiz bir başlangıç yaptı. Cardata’nın analizine göre, ikinci el otomobillerde ortalama fiyat artışı sadece %1.5 seviyesinde kaldı. Ancak bunun altında yatan nedenler dikkat çekici:
-
Tüketici “daha da düşer mi?” beklentisiyle alım kararını erteliyor.
-
Yatırım amaçlı araç alımları durma noktasına geldi.
-
İkinci el araçların pazarda kalma süresi ortalama 40 güne çıktı.
Yani ikinci el cephesinde görünürde sakinlik var ama alttan alta ciddi bir bekleyiş hâkim.
Küresel Cephede de Dalgalar Var: Jaguar Land Rover, ABD’ye Dönüyor
Mayıs ayının otomotiv cephesinde bir başka önemli gelişmesi ise İngiltere merkezli Jaguar Land Rover (JLR)’ın, Trump tarifeleri nedeniyle durdurduğu ABD sevkiyatlarını yeniden başlatması oldu.
Geçici olarak %25’e varan gümrük vergileriyle karşı karşıya kalan JLR, sevkiyatlarına bir süre ara vermişti. Ancak son alınan kararla, markanın ABD’ye yeniden araç göndermeye başladığı açıklandı. Şirket sözcüsü bu adımın, Trump yönetiminin bazı yumuşatma adımları atmasının ardından geldiğini belirtti.
Fiyat Artışlarının Arkasında Ne Var?
Uzmanlar, hem yerel hem de küresel pazarda fiyatların artmasının arkasında birkaç ortak sebep olduğunu vurguluyor:
-
Küresel maliyet artışları (hammadde, lojistik, işçilik)
-
Enflasyon baskısı
-
Döviz kurlarındaki dalgalanmalar
-
Vergi dilimlerinin yetersizliği
-
Markaların kâr marjlarını koruma stratejileri
Yani sadece dövize ya da politikaya bağlanacak bir durum değil. Sistemin bütün parçaları fiyatı yukarı çekiyor.
Tüketici Ne Yapmalı? Alternatif Var mı?
Bu ortamda tüketici için seçenekler daralıyor. ÖTV düzenlemesi beklentisi sürerken, fiyatlar arttıkça alım gücü düşüyor. Ancak yine de bazı çıkış yolları değerlendirilebilir:
-
Kampanyaları takip etmek: Bazı markalar fiyat artışı sonrası takas indirimi veya sıfır faizli kredi kampanyaları başlatabiliyor.
-
Matrah sınırında kalan modelleri tercih etmek: Zamdan daha az etkilenmiş araçları araştırmak avantaj sağlayabilir.
-
İkinci el piyasasını yakın izlemek: Sıfır araç fiyatları arttıkça, ikinci el cazip hale gelebilir.
Direksiyonda Tüketici Var Ama Yol Taşlı
2025 yılının ilk dört ayında Türkiye’de yaklaşık 1.6 milyon adet araç satışı gerçekleşti. Ancak her geçen gün daha fazla kişi “Araba almak mantıklı mı?” sorusunu sormaya başlıyor. Bu sorunun cevabı, ne yazık ki artık sadece ihtiyaçla ilgili değil; ekonomi, yatırım, vergi politikaları ve küresel dengelerle de doğrudan bağlantılı.
Yani otomobil almak artık sadece direksiyona geçmek değil, ciddi bir strateji meselesi.
Kaynaklar:
News
