Türkiye’nin ihracatını şekillendiren lokomotif sektörlerin başında otomotiv endüstrisi geliyor. Uludağ Otomotiv Endüstrisi İhracatçıları Birliği (OİB) tarafından açıklanan verilere göre, Eylül 2025’te sektörün ihracatı 3 milyar 661 milyon dolar ile geçen yılın aynı dönemine kıyasla %7,7 artış gösterdi.
Ocak-Eylül dönemi toplam ihracatı ise 30 milyar 205 milyon dolar olarak kaydedildi ve Türkiye ihracatından aldığı pay %16,2 oldu. Bu veriler, otomotiv sektörünün hem ekonomik büyüklüğünü hem de ihracat stratejisindeki etkinliğini ortaya koyuyor.
Ürün Gruplarına Göre İhracat Analizi
Otomotiv sektörü ihracatında öne çıkan başlıca ürün grupları ve Eylül 2025 performansları şöyle:
| Ürün Grubu | Eylül 2025 İhracatı (milyon $) | Yıllık Değişim (%) | Açıklama |
|---|---|---|---|
| Tedarik Endüstrisi | 1.416 | +5 | Sektörün en büyük ihracat kalemi, hafif artış gösterdi |
| Binek Otomobiller | 1.077 | -1 | Hafif düşüş; küresel talepte durgunluk etkisi gözlemleniyor |
| Eşya Taşımaya Mahsus Motorlu Taşıtlar | 697 | +55 | Çift haneli artış; özellikle Avrupa pazarına yoğun talep |
| Otobüs-Minibüs-Midibüs | 258 | +30 | Toplu taşımada güçlü talep, ihracatta artış kaydedildi |
| Çekiciler | 185 | -25 | Küresel çekici talebinde azalma etkili oldu |
| Diğer | 28 | — | Küçük ölçekli ürünler |
Bu tablo, sektör içi dinamizmi ve ürün grupları arasındaki farklı performans trendlerini net şekilde ortaya koyuyor.
Ülke Bazlı İhracat Performansı
OİB verilerine göre, Eylül 2025’te Almanya sektörde en büyük pazar konumunu pekiştirdi.
| Ülke | Eylül 2025 İhracatı (milyon $) | Yıllık Değişim (%) | Açıklama |
|---|---|---|---|
| Almanya | 608 | +44 | Özellikle eşya taşımaya mahsus araçlar ve otobüs segmenti ile güçlü artış |
| Fransa | 459 | +32 | Binek ve ticari araç talebi artış gösterdi |
| Birleşik Krallık | 368 | -16 | Brexit sonrası ticaret hacmindeki dalgalanma etkili |
| İspanya | — | +77 | Lojistik ve ticari araç talebindeki yükseliş belirgin |
Almanya ve Fransa’daki çift haneli artışlar, Türkiye otomotiv ihracatının Avrupa odaklı büyüme stratejisinin başarılı olduğunu gösteriyor.
Ürün Gruplarının İhracata Katkısı
Binek Otomobiller
-
Türkiye üretimi binek otomobiller, modern motor teknolojileri ve yakıt verimliliği ile Avrupa standartlarını karşılıyor.
-
Ancak, Eylül ayında %1’lik düşüş gözlemlenmiş. Bu, küresel çip krizi ve hammadde fiyatlarındaki dalgalanmalardan kaynaklanıyor.
Eşya Taşımaya Mahsus Motorlu Taşıtlar
-
%55 artış, yük taşımacılığı segmentinin ihracatta öne çıktığını gösteriyor.
-
Araçlar, genellikle dizel ve hibrit motor seçenekleri ile Avrupa pazarına hitap ediyor.
Otobüs-Minibüs-Midibüs
-
Toplu taşıma araçlarına yönelik talepler %30 artmış durumda.
-
Elektrikli ve hibrit toplu taşıma araçları, hem Avrupa hem de iç pazarda büyüme fırsatı yaratıyor.
Çekiciler
-
%25’lik düşüş, özellikle endüstriyel taşımacılık ve filo araç yatırımlarındaki durgunluk ile ilişkilendiriliyor.
Türkiye Otomotiv İhracatı
-
Sektörün ihracatındaki %7,7’lik artış, Türkiye otomotivinin yıl bazında istikrarlı büyümesini yansıtıyor.
-
Ocak-Eylül dönemi ihracatı 30,2 milyar dolar, Türkiye’nin toplam ihracatının %16,2’sini oluşturuyor.
-
Tedarik endüstrisi ihracatındaki %5’lik artış, yerli üretim ve küresel entegrasyonun ihracat başarısında kritik rol oynadığını gösteriyor.
Sektörel Rekabet ve Gelecek Öngörüleri
Avrupa Pazarı Stratejisi
-
Almanya: %44 ihracat artışı, Türkiye üretimi otomobillerin yüksek kalite standartlarını ve lojistik avantajını gösteriyor.
-
Fransa ve İspanya: %32 ve %77 artış, Türkiye üretimi ticari araçların rekabetçi fiyat ve verimlilik ile öne çıktığını doğruluyor.
-
Birleşik Krallık: %16 düşüş, Brexit sonrası ticaret engelleri ve lojistik maliyetleri etkili.
İleriye Dönük Trendler
-
Elektrikli ve hibrit araç ihracatında artış bekleniyor.
-
Tedarik sanayi, yerli parça üretimi ve Ar-Ge yatırımları ile ihracat payını artırabilir.
-
Otobüs ve minibüs segmentinde sürdürülebilir ve elektrikli modeller ile Avrupa talebi büyüyecek.
-
Çekici ve ağır araç segmentinde dünya genelindeki ekonomik yavaşlama ihracatı baskılayabilir.
OİB Yönetim Kurulu Başkanı Baran Çelik’in Değerlendirmesi
“Eylülde ‘eşya taşımaya mahsus motorlu taşıtlar’ ve ‘otobüs-minibüs-midibüs’ ürün gruplarında çift haneli artış kaydettik. Almanya’ya %44, Fransa’ya %32, İspanya’ya %77 ihracat artışımız oldu.”
Çelik’in açıklaması, Türkiye otomotiv ihracatının stratejik ürün grupları ve Avrupa odaklı büyüme stratejisi ile sürdürülebilir bir ivme yakaladığını gösteriyor.
