Otomotiv Sektörü Yeni Yılın Zorlu Döneminde
Ali YILDIRIM Otomotiv sanayi, 2025 yılına girerken son yılların en zorlu dönemlerinden birini yaşıyor. Uzun süredir süregelen tedarik ve piyasa dalgalanmaları sonrasında, satışlar toparlanma sürecine girmişken, yeniden daralma ve küçülme işaretleri ortaya çıkmaya başladı. Avrupa’da yaşanan ekonomik sorunlar ve otomotiv sektöründeki dönüşümler, ihracat pazarını etkilerken, iç pazarda da talep geçen yıla göre oldukça düşük seyretmeye başladı. Bu durum, üretimde de daralmayı beraberinde getirdi. Artan maliyetler, Türkiye’yi neredeyse Avrupa ile rekabet eder hale getirdi. Uzmanlar, bu maliyet sorunları nedeniyle tesislerin tam kapasite çalışamadığını belirtiyor. Bu olumsuz tablo, verilere de yansıyor.
2025’in İlk İki Ayında Olumsuz Tablo
Otomotiv Sanayii Derneği (OSD) tarafından açıklanan 2025’in ilk iki ayına ait üretim ve ihracat verilerine göre, toplam otomotiv üretimi bir önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 9 düşerek 218 bin 991 adede geriledi ve sadece otomobil üretimi yüzde 6 kayıpla 141 bin 496 adet olarak gerçekleşti. İç pazar ise toplamda ilk iki ayda yüzde 15 daralarak 164 bin 324 adet olarak saptandı ve ihracat da yüzde 4 geriledi. Yılın ilk iki ayında ihracat, iç pazar ve üretim ciddi oranda geriledi. Traktör üretimiyle birlikte toplam üretim 224 bin 348 adede ulaştı.
İhracatı Kur Farkı da Kurtaramadı
2025’in ilk iki ayında otomotiv ihracatı, geçtiğimiz yılın aynı dönemine göre adet bazında yüzde 4 azalarak 158 bin 168 adet olarak gerçekleşti. Bu dönemde otomobil ihracatı yüzde 7 gerilerken, ticari araç ihracatı yüzde 1 oranında arttı. Traktör ihracatı ise 2024 yılının aynı dönemine göre yüzde 48 azalarak bin 652 adet oldu. Türkiye İhracatçılar Meclisi verilerine göre, toplam otomotiv sanayi ihracatı, 2025’in şubat ayında yüzde 16 ile sektörel ihracat sıralamasında zirvedeki yerini korudu. Uludağ İhracatçı Birlikleri (UİB) verilerine göre, ilk iki ayda toplam otomotiv ihracatı 2024’ün aynı dönemine göre yüzde 1 azalarak 5,9 milyar dolar oldu. Euro bazında ise yüzde 2 gerilemeyle 5,4 milyar euro olarak gerçekleşti. Bu dönemde, dolar bazında ana sanayi ihracatı yüzde 3 oranında azalırken, tedarik sanayi ihracatı yüzde 2 arttı.
Ağır Ticari Araçların Yükü Kadar Kaybı da Ağır
2025 yılıyla birlikte pazarda da sert daralmalar yaşandı. Yılın ilk iki ayında toplam pazar, bir önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 15 azalarak 164 bin 324 adede geriledi. Ticari araçta yüzde 31’lik bir gerileme görülürken, ağır ticari araç pazarında yüzde 35, hafif ticari araç pazarında ise yüzde 30 daralma yaşandı. Ticari araçta toplam üretim, yılın ilk iki ayında geçen seneye göre yüzde 13,4 küçüldü. Bu süreçte kamyon üretimi (H TRUCK) yüzde 69,4 oranında büyük bir kayıp yaşadı. (L TRUCK) kamyonda kayıp yüzde 45’i aştı. Kamyonette yüzde 19,5 düşüş yaşanırken, otobüste bu tablo yüzde 18,7 seviyesinde gerçekleşti. Üretimde tek büyüme yaşayan sınıf yüzde 122 ile minibüste oldu.
Kapasite Kullanım Oranı Düştü
Yılın ilk iki ayında ticari araç üretimi, bir önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 13 oranında geriledi. Bu dönemde, ağır ticari araç grubunda üretim yüzde 54, hafif ticari araç grubunda ise yüzde 8 düşüş yaşandı. Otomotiv sanayisinin kapasite kullanım oranı yüzde 62 olarak gerçekleşti. Geçen yıl ise bu oran yüzde 70 seviyesindeydi. Araç grubu bazında kapasite kullanım oranları, hafif araçlarda (otomobil + hafif ticari araç) yüzde 64, kamyon grubunda yüzde 26, otobüs-midibüs grubunda yüzde 56 ve traktörde yüzde 43 seviyesinde gerçekleşti.
News
